Gitar

   Gitar parmakla veya pena ile çalınan, esasen sekiz şekline benzeyen, yan kısımları oval, sap üzerinde ses perdeleri olan, telli bir çalgı türüdür. Gitarlar genelde altı tellidir ve farklı çeşitlerdeki ağaç türlerinden yapılabilirler. Gitar neredeyse her türlü müzik türünde kullanılan bir çalgı türüdür.

Gitarın kısımları

1. Headstock
2. Eşik
3. Gitar kulakları
4. Perdeler
5. Truss rod
6. Perde işaretleri
7. Sap
8. Topuk (Akustik) – Neckjoint (Elektro)
9. Gövde
10. Manyetikler
11. Elektronikler
12. Köprü
13. Pickguard
14. Arka kısım
15. Sound board
16. Body sides (ribs)
17. Ses deliği
18. Teller
19. Saddle
20. Klavye

Sap 

Gitarın klavyesinin de bulunduğu kısımdır. Bu klavyede perdeler bunur. Klasik gitardan hem kalınlık hem de genişlik açısından daha ince olan elektro gitar klavyesi ise genelde 18 ile 24 arasında perde sayısına sahiptir. Genellikle Sapın içinden truss rod adı verilen bir metal ayar çubuğu geçer. Zamanla eğilebilen bu sap, bir vida yardımı ile eski haline geri getirebilir. Akort burguları en uçta bulunur ve genellikle metal bir aksama sahiptir.

Köprü 

Gitarda telleri gövdeye bağlayan kısımdır. Zamanla değişim geçirmiş olmakla beraber, değişik çeşitleride mevcuttur. Köprü, sabit ya da oynar olabilir. Oynar köprülü gitarlarda köprü bir kol (Tremolo kolu) yardımı ile ileri geri hareket ettirilebilir. Bu ileri veya geri harekette köprüye bağlı olan teller gerilir ya da gevşer. Tellerin gerilip gevşemesi telden çıkan sesi etkileyeceğinden gitardan farklı notalar elde edilebilir. Köprüler genelde metalden yapılır. Köprünün baz ayarlarına dikkat edilmelidir, tellerden birinin kopması halinde elektro gitar geri dönüşü olmayan hasar görebilir.

Eşik 

Gitarın sapında, telleri akort burgularına gitmeden önce sonlandıran kısımdır. Genelde ucuz gitarlarda plastikten oluşur. Ayrıca kemikten veya farklı malzemelerden yapılanlar da mevcuttur.

Manyetik 

Elektro gitarda veya maynetik takılmış klasik ya da akustik gitarda teldeki titreşimlerin algılandığı kısımdır. Manyetik alanda telin titreşiminin içerideki bir sargıda akım oluşturması prensibi ile çalışır. Çift halinde (Humbucker) ya da tek (Single) olabilir. Bazı manyetikler amplifikatöre çıkış sağlamadan sinyali yükseltebilirler.

Pasif Manyetikler

Ses titreşimlerini elektrik sinyaline herhangi bir elektronik değişime uğratmadan dönüşmesini sağlayan manyetik türüdür. En sık kullanılan manyetik türü olup, sesin tınısı (frekans cevabı) sadece manyetiğin bazı fiziksel özelliklerine (yüksekliğine, mıknatısına, sargısına) bağlıdır.

Aktif Manyetiker

Bu manyetikler ses titreşimlerini bazı elektronik devreler ile bozulmaya uğratan manyetiklerdir. Sinyali, içerisindeki güç kaynağını (genelde bu bir pildir) kullanarak pre-amp ile güçlendiren, aktif filtrelerle ve gömülü equalizerlar ile sinyalin özgününden farklı olarak enstrumandan çıkmasını sağlayan manyetiklerdir.

Çalışma prensibine göre 3 tip manyetik vardır:

1. Manyetik
2. Piezoelektrik
3. Çoklu-Bölünmüş Manyetikler (Polifonik)

Tremolo kolu 

Tremolo kolu, gitarın eşik bölümünün bitiminde bulunur. Bu kolu öne veya arkaya gevşeterek tellerden farklı ses çıkartılması sağlanır. Klavye yönüne doğru geveşetilerek kalın, eşik yönüne gevşetilerek daha ince seslerle efekt elde edilebilir.

Gitar türleri 

Klasik gitar 

Klasik gitar

Klasik gitar, gitar türlerinin en ilkeli ve sadesi olarak tanımlanabilir. Gitarın gövdesinin ortasında ses deliği denilen yuvarlak bir boşluk bulunur. Gitarın telleri titreştiğinde gövdenin içinde bulunan hava titreşir ve tek çıkış noktası olan bu yuvarlak boşluktan dışarı ses olarak geri çıkar. Klasik gitarda; kalın 3 tel, ipek üzerine sarılmış çelik, ince 3 tel ise naylondur. Genellikle parmak ile çalınır. Klasik gitarda sağ elin görevi daha fazladır. Sağ eli kullanarak gitarda çok farklı ritim ve harmonikler oluşturulabilir.

Akustik gitar

6 Telli Akustik İbanez ve 12 Telli Akustik Fender

Görünüş itibariyle klasik gitarı andıran akustik gitarın gövdesi, klasik gitardan biraz daha şişman ve basıktır. Daha dar bir sapa ve çelikten yapılmış tellere sahip olması, akustik gitarın klasik gitarla arasındaki en büyük farktır. Tellerin çelikten olması, akustik gitarın klasik gitardan daha basınçlı gergin bir sapa sahip olmasını ve sesinin klasik gitardan daha sert ve temiz çıkmasını sağlar. Genellikle akustik gitarların en kalın 4 teli sarımlı çelik, diğer 2 teli ise sarımsız çeliktir. Akustik gitarlar genellikle penayla çalınır. Rock, Blues, ve Caz müzik türlerinde çok kullanılar bir gitar türüdür.

Elektro gitar 

Elektro gitar çok basit bir tanımla tellerin titreşimini gövdesinde bulunan manyetikler sayesinde elektrik akımına çeviren ve bir amfi yardımıyla akımı yüksek seviyede sese dönüştürebilen gitar türüdür. Diğer gitarlarla elektro gitarların kısımları aynıdır. Ek olarak elektro gitar için birkaç bölüm daha eklenebilir. Bunlar: Tremolo kolu, manyetikler, ses ve bas ayarı, switch... Elektro gitarın bir diğer özelliği ise diğer gitar türlerine göre çok daha hızlı çalınabilmesi.

Bas gitar 

Çalışma prensibi elektro gitara benzer. Fakat sesi normal gitarlardan 1 oktav kalındır. Portede bas gitar için Fa anahtarı kullanılır. Değişik çeşitlerde bas gitarlarda bulunmaktadır: genelde 4 telli, 12 telli, 6 telli, 7 telli, 5 telli, perdesiz, kafasız.

Perdesiz gitar

Ara sesleri verebilmek için yapılmıştır. Normal gitara çok benzese de oldukça farklı bir ses rengine sahiptir. Perdesiz gitarı 1976 yılında Erkan OĞUR, Türk müziği seslerine olan ihtiyacı için üretmiştir. Daha sonraları perdesiz elektrik gitar, 8 telli perdesiz gitar, çift saplı elektrik ve klasik perdesiz/perdeli gibi farklı modelleri üretilmiştir.

Lap steel gitar

Hawaii yöresine ait bir gitardır. Gitar 6, 7 ve 9 telli olarak kullanılmaktadır. Gitar çalınırken genellikle kucaktadır. Diğer gitarlardan farklı olarak, fretlere basılarak değil, gitaristin sol eline takdığı bir metal yardımıyla tellere dokunularak çalınır.

Diğer

7 telli gitar 

Klasik 6 telli gitarlardan bir farkı yoktur. Tek fark en üstte bulunan E(Mi) telinden sonra B(Si) telinin konulmasıdır. Bu sayede gitarda boş tel dizilimi aşağıdan yukarıya E(ince mi) B(Si) G(Sol) D(Re) A(La) E(Kalın Mi) ve B (kalın Si) olur. Bu standart akort düzenidir. Müzisyenler daha değişik akort düzenleri kullanabilirler.

12 telli gitar

12 telli gitarlarda genellile çelik teller kullanılır. Folk, blues ve rock and roll tarzlarında kullanılır.

Weissenborn gitar

Weissenborn ya da diğer deyişle H. Weissenborn bir tür lap slide gitardır ve Los Angeles'da 1920'ler ve 1930'larda Hermann Weissenborn tarafından üretilmiştir. Yaklaşık olarak 5000'den daha az sayıda orijinal enstrüman üretilmiştir ve kaç tanesinin halen sağlam kaldığı bilinmemektedir. Marka şu anda reprodüksiyon ürünleri için kullanılmaktadır.

Akort

6 telli bir gitarın standant akort dizisi:

İnceden kalına doğru E(ince mi) B(Si) G(Sol) D(Re) A(La) ve E(Kalın Mi) dir.

Aşağıda gitarda standart tuner için üstteki sayılar perde numarası olmak üzere nota değerleri verilmiştir.

0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
E	F	F♯	G	A♭	A	B♭	B	C	C♯	D	E♭	E
B	C	C♯	D	E♭	E	F	F♯	G	A♭	A	B♭	B
G	A♭	A	B♭	B	C	C♯	D	E♭	E	F	F♯	G
D	E♭	E	F	F♯	G	A♭	A	B♭	B	C	C♯	D
A	B♭	B	C	C♯	D	E♭	E	F	F♯	G	A♭	A
E	F	F♯	G	A♭	A	B♭	B	C	C♯	D	E♭	E

Tel numarası	Bilimsel nota düzeyi	Helmholtz gösterimi	Frekans
1. tel	E4	e'	329.63 Hz
2. tel	B3	b	246.94 Hz
3. tel	G3	g	196.00 Hz
4. tel	D3	d	146.83 Hz
5. tel	A2	A	110 Hz
6. tel	E2	E	82.41 Hz

Lower tunings(Kalınlaştırma)

Tellerin EADGBE akort dizisinden aynı derecede gevşetilmesiyle oluşan akort dizileri:

• D♯/E♭ tuning : D♯-G♯-C♯-F♯-A♯-D♯ / E♭-A♭-D♭-G♭-B♭-E♭

Bütün teller standart diziden yarım perde gevşetilir. Kullanan müzisyenler : Guns N'Roses, Van Halen, Jimi Hendrix, Stevie Ray Vaugman ve Alice in Chane

• D tuning : D-G-C-F-A-D

Bütün teller bir tam perde gevşetilir. Kullanan müzisyenler : Death, Dream Theater ve Kreator. Nirvana'nın Come As You Are şarkısında duyulabilir.

• C♯/D♭ tuning - C♯-F♯-B-E-G♯-C♯ / D♭-G♭-B-E-A♭-D♭

Teller 1 ve yarım adım gevşetilir. Kullanan müzisyenler : Behemoth

• C tuning - C-F-B♭-E♭-G-C / C-F-A♯-D♯-G-C

Teller 2 adım gevşetilir. Kullanan müzisyenler : Kyuss, Quenn

• B tuning - B-E-A-D-G♭-B / B-E-A-D-F♯-B

Teller 2 adım ve 1 yarım adım gevşetilir. 

• A♯/B♭ tuning - A♯-D♯-G♯-C♯-E♯-A♯ / B♭-E♭-A♭-D♭-F-B♭

Teller 3 adım gevşetilir. Kullanan müzisyenler : Dream Theater

• A tuning - A-D-G-C-E-A

Teller 3 adım ve 1 yarım adım gevşetilir.

• G♯/A♭ tuning - G♯-C♯-F♯-B♯-D♯-G♯ / A♭-D♭-G♭-B-E♭-A♭

Teller 4 adım gevşetilir.

• G tuning - G-C-F-A♯-D-G / G-C-F-B♭-D-G

Teller 4 adım ve 1 yarım adım gevşetilir.

• F♯/G♭ tuning - F♯-B-E-A-C♯-F♯ / G♭-B-E-A-D♭-G♭

Teller 5 adım gevşetilir.

• F tuning - F-A♯-D♯-G♯-C-F / F-B♭-E♭-A♭-C-F

Teller 5 adım ve 1 yarım adım gevşetilir.

• Oktav Tuning - E-A-D-G-B-E

Teller 6 adım (bir oktav) gevşetilir. Bir bas gitar ile aynı oktavdır.

                                                                                                                           

Kaynak:  tr.wikipedia.org